Τι είναι η Εργοθεραπεία;

 Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, διάγνωση και αποκατάσταση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών ενός παιδιού, που σχετίζονται με δραστηριότητες καθημερινής ζωής, την εργασία και το παιχνίδι. Με τη χρήση του έργου και των δραστηριοτήτων παιχνιδιού προάγει την ανάπτυξη των αισθητηριακών - κινητικών λειτουργιών ενός παιδιού.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια από Εργοθεραπευτή;

Αν το παιδί σας παρουσιάζει 3 ή περισσότερες από τις παρακάτω δυσκολίες, θα πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από Εργοθεραπευτή:

• Αν δεν παίζει με τα παιχνίδια της ηλικίας του, πράγμα που σημαίνει ότι ένα παιδί μπορεί να μην ενδιαφέρεται για τα παιχνίδια του ή να μην τα καταφέρνει.
• Ο γραφικός του χαρακτήρας είναι πολύ κακός
• Αντιστρέφει γράμματα ή αριθμούς όταν γράφει ή ακόμη κι όταν αντιγράφει.
• Κρατάει αδέξια το μολύβι.
• Δεν μπορεί να χειριστεί το μολύβι ( το πιέζει με δύναμη).
• Δεν μπορεί να μείνει μέσα στο περίγραμμα, όταν χρωματίζει μια εικόνα.
• Δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει ψαλίδι.
• Είναι αδέξιο στην κίνηση (παραπατάει, σκοντάφτει, ρίχνει πράγματα κάτω, κτλ..).
• Δυσκολεύεται να στηριχτεί στο ένα πόδι (κουτσό) και μετά εναλλάξ στο άλλο.
• Δεν του αρέσει να πηδάει, να κάνει κούνια.
• Δεν έχει αίσθηση του ρυθμού, δεν συγχρονίζεται όταν τρέχει ή όταν χτυπάει παλαμάκια.
• Χτυπάει εύκολα, επειδή δυσκολεύεται να εκτιμήσει τη θέση του σώματός του στο χώρο.
• Δυσκολεύεται να κουμπωθεί.
• Φοράει ανάποδα τα παπούτσια του.
• Είναι αργό κι αδέξιο, όταν προσπαθεί να βάλει το μπουφάν ή τα παπούτσια του.
• Παρουσιάζει αμφιδεξιότητα.
• Λερώνεται υπερβολικά, επειδή π.χ. δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει το πιρούνι για να φάει, ή δεν τρώει κάποιες βασικές τροφές.
• Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί. Δεν έχει δηλαδή, ανάλογα με την ηλικία του, τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να φάει μόνο του, να βάλει τα ρούχα ή τα παπούτσια του, να πάει στην τουαλέτα κλπ.
• Αργεί να εκτελέσει εντολές.
• Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες.
• Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα.
• Είναι υπερδραστήριο, κινείται συνεχώς.
• Δυσκολεύεται να καθίσει ήσυχο για πολλή ώρα.
• Παίζει νευρικά με διάφορα αντικείμενα.
• Σπάει συχνά τα παιχνίδια του.
• Δεν συγκεντρώνεται, διασπάται η Προσοχή του.
• Κουράζεται εύκολα με τις σχολικές του εργασίες.
• Χάνει γρήγορα το ενδιαφέρον του και μεταπηδά από τη μια δραστηριότητα στην άλλη.
• Συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μία δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβεί σε άλλη.
• Χάνει συχνά τα πράγματά του.
• Αφαιρείται.

Είναι σημαντικό, τα παιδιά που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους δυσκολίες, να βοηθηθούν έγκαιρα για να μπορούν να έχουν μια πιο λειτουργική ζωή. Τα παραπάνω συμπτώματα αξιολογούνται σύμφωνα με τα τυπικά στάδια ανάπτυξης των παιδιών.

Ποιά είναι τα τυπικά στάδια ανάπτυξης των παιδιών στους τομείς που βελτιώνει η Εργοθεραπεία;

Το Παιχνίδι βοηθάει τα παιδιά να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους κι έτσι προάγεται η κοινωνικότητά τους, που αποτελεί θεμέλιο λίθο για την ανάπτυξη της επικοινωνίας τους.

Συμβολικό παιχνίδι

• Το παιδί χρησιμοποιεί παιχνίδια ή αντικείμενα για την αντιπροσώπευση ζώων ή ανθρώπων
• Κάνει δραματοποίηση με χνουδωτά ζωάκια ή με φανταστικούς φίλους

Κατασκευαστικό παιχνίδι

• Συμμετέχει σε ζωγραφική και σε πάζλ
• Μιμείται τους ενήλικες με την χρήση των παιχνιδιών

Παιχνίδι αδρής κίνησης

• Του αρέσει να πηδάει και να παίζει παιχνίδι
• Κάνει ακαταστασίες

Κοινωνικό παιχνίδι

• Αρχίζει να συναναστρέφεται με άλλα παιδιά

Λεπτή κίνηση

• Ψαλιδίζει με το ψαλίδι
• Σχηματίζει μορφές με ιχνηλασία , π.χ. έναν σταυρό
• Χρωματίζει μέσα σε μεγάλα σχήματα
• Ζωγραφίζει κύκλο σωστά
• Χτίζει πύργο και βάζει αντικείμενα σε σειρά
• Ολοκληρώνει ένα παζλ των 4-5 κομματιών
• Παίζει με κινούμενα μέρη ενός παιχνιδιού

Αδρή κίνηση

• Μετακινείται με τρίκυκλο ποδηλατάκι
• Πιάνει μεγάλη μπάλα και στηρίζει στο στήθος του
• Αρχίζει να χοροπηδά στο ένα πόδι
• Πηδάει από σκαλοπάτι ή από χαμηλό επίπεδο

Γνωστικό επίπεδο

• Συνδυάζει δράσεις έτσι ώστε να ολοκληρώσει την ιστορία σε ένα παιχνίδι (π.χ. ταΐζει κούκλα, μετά την ντύνει με πιζάμες και την βάζει για ύπνο)

Ψυχοκινητικό επίπεδο

• Δείχνει ενδιαφέρον προς τους συνομήλικους του, του αρέσει να έχει παρέα
• Αρχίζει το παιχνίδι σε μικρές ομάδες
• Είναι ντροπαλό με ξένους

Πώς συμπεριφέρεται το παιδί σε διάφορα περιβάλλοντα

• Στο σπίτι έχει πρόσβαση σε όλα τα δωμάτια, ανεβοκατεβαίνει σκάλες χωρίς επίβλεψη
• Μπορεί να έχει κατοικίδια και να παίζει με αυτά
• Μένει μέσα στα όρια της αυλής
• Πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, που έχει εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους
• Σκαρφαλώνει
• Μπαίνει σε καινούρια περιβάλλοντα χωρίς φόβο
• Παίζει στον παιδότοπο

Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής

• Χρησιμοποιεί επιδέξια το κουτάλι για να φάει
• Βγάζει παπούτσια, κατεβάζει παντελόνι με λάστιχο
• Αφαιρεί ζακέτα, ξεκουμπώνει κουμπιά μεγάλης διαμέτρου

Παιχνίδι με φαντασία

• Δημιουργεί σενάριο για παιχνίδι, όπου τα αντικείμενα έχουν δράση, που αντανακλούν ρόλους στην αληθινή ζωή ή στην ζωή της φαντασίας του

Κατασκευαστικό παιχνίδι

• Δημιουργεί ένα εικαστικό έργο με την βοήθεια ενός ενήλικα
• Πάζλ και κύβοι («χτίζει» πύργο με 10 κυβάκια)

Παιχνίδι δράσης

• Θέλει να κάνει κούνια, τσουλήθρα στον παιδότοπο, να πηδάει, να τρέχει.

Κοινωνικό παιχνίδι

• Συμμετέχει στο προ νήπιο σε παιχνίδια, σε ζωγραφική και στις χειροτεχνίες
• Τραγουδάει και χορεύει σε ομάδες
• Παίζει με άλλα παιδιά και μοιράζεται τα παιχνίδια μαζί τους

Λεπτή κίνηση

• Χρησιμοποιεί ακριβή (τριποδική) σύλληψη σε μολύβι (4 ετών)
• Χρωματίζει μέσα στις γραμμές
• Αντιγράφει απλά σχήματα αρχίζει να αντιγράφει γράμματα
• Χρησιμοποιεί ψαλίδι για να κόψει, κόβει απλά σχήματα
• Κατασκευάζει απλό τρισδιάστατο σχέδιο
• Ζωγραφίζει πρόσωπο

 Αδρή κίνηση

• Δείχνει επιδεξιότητα στο να πηδάει, να σκαρφαλώνει και να τρέχει
• Στέκεται και περπατάει στις μύτες
• Οδηγεί τρίκυκλο ποδήλατο με τα πόδια στα πετάλια

 Γνωστικό επίπεδο

• Χρησιμοποιεί αντικείμενα φαντασίας στο παιχνίδι
• Οι κούκλες και μικρά ανθρωπάκια παίρνουν ρόλους και αλληλεπιδρούν με άλλα παιχνίδια
• Ομαδοποιεί αντικείμενα και τα βάζει σε κατηγορίες

Ψυχοκοινωνικό επίπεδο

• Παίρνει πρωτοβουλία να εκτελέσει δραστηριότητες που είναι πρόκληση για τις ικανότητες του
• Προτιμάει το ομαδικό παιχνίδι
• Ακολουθεί τους κανόνες του διαλόγου με το να περιμένει τη σειρά του, και κατανοεί το κοινωνικό πλαίσιο της συζήτησης
• Δείχνει ενδιαφέρον στο να γίνει φίλος με κάποιους
• Προτιμάει φίλους στο παιχνίδι του ιδίου φύλου με αυτό

 Πώς συμπεριφέρεται το παιδί σε διάφορα περιβάλλοντα;

• Παίζει στο σπίτι και στην αυλή του σπιτιού
• Στα σπίτια συνομηλίκων
• Στο γειτονικό σπίτι και αυλή με επίβλεψη
• Δείχνει ενδιαφέρον για το σχολικό περιβάλλον και τους παιδότοπους, όπου μπορεί να παίζει με συνομήλικα παιδιά και όπου τα αισθητηριακά ερεθίσματα είναι πολλά

Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής

• Χρησιμοποιεί κουτάλι και πιρούνι
• Ανοίγει – κλείνει φερμουάρ
• Ντύνεται με εποπτεία

Παιχνίδια με κανόνες

• Αρχίζει να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια με απλούς κανόνες
• Σε οργανωμένο παιχνίδι σε συγκεκριμένους ρόλους

Κατασκευαστικό παιχνίδι

• Δείχνει ενδιαφέρον προς το στόχο της εικαστικής δραστηριότητας
• Κατασκευάζει σύνθετες δομές

Κοινωνικό παιχνίδι, Παιχνίδι δραστηριοποίησης

• Συμμετέχει σε παιχνίδι ρόλων με άλλα παιδιά
• Συμμετέχει σε παιχνίδια με μεταμφιέσεις
• Λέει ιστορίες
• Συνεχίζει με παιχνίδι προσποίησης που περιέχει σενάρια με φανταστικούς χαρακτήρες

Λεπτή κίνηση

• Κρατάει το μολύβι με δυναμική τριποδική λαβή και καλό έλεγχο
• Ζωγραφίζει επιδέξια [χρησιμοποιώντας τριποδική λαβή]
• Αντιγράφει κάθετες – οριζόντιες γραμμές, σταυρό
• Ολοκληρώνει πάζλ των 10 κομματιών
• Χρησιμοποιεί ψαλίδι για να κόψει τετράγωνο και άλλα απλά σχήματα
• Χρωματίζει μένοντας μέσα στα όρια του σχήματος
• Χρησιμοποιεί τα δυο του χέρια μαζί με επάρκεια, το ένα για σταθεροποίηση του αντικειμένου και το άλλο για τον χειρισμό του αντικειμένου
• Ζωγραφίζει ανθρωπάκι με γραμμές, ή μπορεί να αρχίζει να ζωγραφίζει τον κορμό και τα άκρα
• Αντιγράφει το όνομα του.

Αδρή κίνηση

• Μετακινείται σε όλες τις επιφάνειες
• Πηδάει από ψηλό σκαλοπάτι, πηδάει εμπρός
• Πετάει μπάλα
• Χοροπηδάει σε μεγάλες διαδοχές
• Σκαρφαλώνει και κρεμιέται από τα χέρια του ή και τα πόδια του (π.χ. μονόζυγο)
• Πετάει μπάλα και πετυχαίνει στόχο
• Αναπηδάει σε μεγάλη απόσταση

Γνωστικό επίπεδο

• Κατανοεί τους κανόνες του παιχνιδιού
• Θυμάται τους κανόνες με ελάχιστη υπενθύμιση
• Πλάθει ιστορίες που περιέχουν παιχνίδι με ρόλους με μεγαλύτερα παιδιά
• Συμμετέχει σε συνεργατικό παιχνίδι με 2 ή 3 άλλα παιδιά το οποίο έχει στόχο (πχ ψάχνουν για θησαυρό)
• Συμμετέχει στον σχεδιασμό ενός παιχνιδιού
• Αρχή της νοερής επίλυσης προβλημάτων

Ψυχοκοινωνικό επίπεδο

• Απολαμβάνει παιχνίδι με πειράγματα ή να κοροϊδεύει
• Τραγουδάει ολόκληρα τραγούδια
• Το παιχνίδι με ρόλους βασίζεται στους ρόλους των γονέων

Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής

• Απλώνει βούτυρο στο ψωμί με μαχαίρι
• Πλένει και σκουπίζει τα χέρια του
• Κουμπώνει αγκράφα
• Τοποθετεί κάλτσες σωστά

Παιχνίδια με κανόνες

• Παίζει επιτραπέζια παιχνίδια
• Ηλεκτρονικά παιχνίδια με κανόνες
• Ανταγωνιστικά και συνεργατικά παιχνίδια

Παιχνίδια με φαντασία

• Φτιάχνει ιστορίες με ρόλους και θέματα σχετικά με τις εποχές ή τις εργασίες
• Ανακατασκευάζει τον πραγματικό του κόσμο μέσα στο παιχνίδι

Κοινωνικό παιχνίδι

• Συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες
• Συμμετέχει σε παιχνίδια μπάλας

Λεπτή κίνηση

• Κατασκευάζει μια σύνθετη δομή
• Ολοκληρώνει πάζλ 20 κομματιών
• Αντιγράφει γράμματα
• Χειρίζεται μικρά αντικείμενα με τα ακροδάχτυλα χωρίς να του πέφτουν
• Χρησιμοποιεί τα δυο χέρια μαζί σε κινήσεις αλληλοστήριξης

Αδρή κίνηση

• Περπατάει πάνω σε ευθεία γραμμή
• Αναπηδάει με καλή ισορροπία
• Κλωτσάει με ακρίβεια

Γνωστικό επίπεδο

• Μπορεί να εκλογικεύσει απλά προβλήματα
• Τα παιχνίδι βασίζεται περισσότερο στην αληθινή ζωή παρά στην φαντασία
• Σύνθετα σενάρια χρησιμοποιούνται στο παιχνίδι

   Ψυχοκινητικό επίπεδο

• Ομάδες των 2-4 παίζουν οργανωμένα, σύνθετα παιχνίδια
• Έχει φίλους του ιδίου φύλου
• Του αρέσει να τραγουδάει και να χορεύει, αντανακλά το νόημα των λέξεων και της μουσικής
• Δείχνει να κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων

   Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής

• Πλένει και σκουπίζει το πρόσωπό του
• Δένει – λύνει κόμπο
• Βουρτσίζει τα δόντια του